Table Of Content
D Vitamini vücut sağlığı gerekli en önemli vitaminlerden biridir. D vitamini bağışıklık sitemini, kemikleri güçlendirir, cildi besler, hücre büyümesini uyararak saç köklerinin oluşmasına yardımcı olur. Her ne kadar D vitamini güneşe maruz kalınarak alınsa da çoğu zaman yetersiz gelebilmekte ve besin ya da vitamin desteği gerekmektedir.
Vücutta yeterince D vitamini bulunmadığında saç dökülmesi gözlenmektedir. Yetersiz D vitamini pek çok rahatsızlığa da neden olduğu gibi alopesiye de neden olup saç dökülmesini hızlandırabilir.
D vitamini eksikliği” D vitamini düzeyinin 20ng/mL’nin altında olması şeklinde tanımlanabilir. D vitamininin 21-29ng/mL arasındaki değerleri de “D vitamini yetersizliği” kabul edilir. Buna göre, dünyanın birçok bölgesinde %20- %100 arası D vitamini eksikliği bulunmaktadır. Gebelik ve emzirme sırasında D vitamini eksikliği riski artar. D Vitamini düzeyinin en az 40 ng/mL olması hedeflenmelidir.
D vitamini eksikliğinin saç dökülmesine ve farklı saç problemlerine neden olduğu ile ilgili bazı kanıtlar bulunmaktadır. D vitamini yeterli düzeyde olan kişilerde saç köklerinin daha hızlı uzadığı görülmektedir. Aynı şekilde D vitamini eksikliğinde otoimmün bir durum olan alopesi areata riski artıyor
ve buna bağlı saç dökülmeleri meydana gelebiliyor. Nadir de olsa D vitamini eksikliği, telogen effluvium, androgenetik alopesiye bağlı saç dökülmelerine de neden olabiliyor. Kadınlarda D vitamini yetersizliği ise daha çok görülüyor. Buna bağlı olarak da D vitamini eksikliğine bağlı saç dökülmeleri kadınlarda daha sık olabiliyor.
D vitamini seviyelerinin yetersizliğinin nedenleri arasında ilk sırayı insanların eskiye oranla açık havada daha az zaman geçirmeleri, buna bağlı olarak güneş ışınlarının verimli saatlerini kaçırmaları alıyor. Bunun yanı sıra çok fazla güneş kremi kullanmak da güneşin faydalı ışınlarını almayı önlüyor. Toprağın verimsizleşmesi ile besinlerden de yeterince D vitamini alınamamaktadır.
D Vitamini çoğu bilim insanı için vitaminden çok hormondur. Bu nedenle diğer vitaminlerden farklı şekilde çalışır ve vücuttaki her hücrede D vitamini için bir reseptör bulunur. D Vitamini, kan dolaşımında ve hücrelerde dolaşarak genlerin görevlerini tamamlamalarını sağlar. D vitaminin iyi emilmesi de D vitamini eksikliğinde önemli yere sahiptir. D vitaminin yeteri kadar emilebilmesi için bağırsakta gerekli miktarda yağ bulunması şarttır. Bu nedenle düşük yağ içeren diyetlere sahip kişilerde D vitamini eksikliği daha çok görülür. Aynı zamanda D vitaminini takviye alsanız bile vücuttaki yağ eksikliğiniz varsa takviye işe yaramayabilir. Bu nedenle çoğu D vitamini takviyesi zeytinyağı ile birlikte hazırlanır. D vitamini takviyesini yağlı br öğün sonrası almak da tavsiye edilir.
D vitamininin faydaları oldukça fazladır. İlk akla gelenler arasında kemiklerde kalsiyumun depolanmasını sağlaması ve kasların zayıflamasını engellemesidir. Kolon ve meme kanseri riskini azaltmasıyla da bilinen D vitamini, cilt hastalıklarını önlemekte ve yeni deri hücrelerini oluşturmakta görev almaktadır. D vitaminin saymakla bitmeyecek faydalarından bazılarını şöyle özetleyebiliriz;
D vitamini güneşten gelen morötesi (UV) ışınlarının etkisi ile vücutta depolanır. Mor ötesi (UV) ışınlar dalga boylarına göre UVA (400 ? 315 nm) ve UVB (315 ? 280 nm) ve UVC (280 ? 100 nm) olmak üzere 3 ana tipe ayrılır. Ayrıca ara tipler de vardır. Bizim için önemli olan UVA ve UVB’dir.
UVB, UVA’ya göre daha kısa dalga boyuna sahiptir. Dalga boyu kısaldıkça engeller karşısında ışınların saçılıp dağılması daha kolaylaşır. UVB ışınları kapalı ve bulutlu havada veya pencere veya araba camı gibi bir engele temas ettiğinde saçılarak kolayca dağılır ve engeli yeterince aşamaz. Bu nedenle yeteri kadar D vitamini sentezlenemez. Buna karşılık UVA bu engelleri aşabilir. Yani pencere ardında güneşlenirseniz esmerleşirsiniz ama yeterli UVB alamadığınız için yeterli D vitamini sentezi yapamazsınız.
UVB’nin dağılmadan hedefe ulaşabilmesi için açık bir havada atmosfere dik açıyla gelmesi (öğlen saatleri) ve başka bir fiziksel etkenle karşılaşmaması gerekir. Yani en iyi D vitamini sentezi öğle vakitlerinde olur. Bu faydalı ışınların geliş saatleri her ülkenin hatta şehrin enlem ve boylamına göre farklı saatlerde olabilir. D vitamini yeterli düzeyde almak için bulunduğunuz şehrin enlem ve koordinatlarına göre UVB’nin en yüksek olduğu zaman dilimini kontrol edip, o 20 dakikada güneş kremsiz güneşe çıkmak oldukça faydalıdır. Yatay gelen güneş ışınları sadece bronzlaşmaya etki eder. Bu saatlerde D vitamini almak mümkün değildir. Ayrıca enlem olarak 33˚’nin altında ve üstünde olan bölgelerde kış mevsiminde D vitamini üretimi hemen hemen hiç yoktur.
D vitamini eksikliği çok sinsi olup, kişiye göre değişlik gösterebilir. Bazen hiç belirti vermese de en bilinen D vitamini eksikliği belirtileri şöyledir;
D vitamini yönünden zengin gıdaları tüketmemek ve yeterli güneş ışığı almamak D vitamini eksikliğinin en yaygın nedenleridir. Bununla birlikte bir çeşit bağırsak hastalığı olan Crohn hastalığı, çölyak gibi bazı hastalıklara sahip olmak da D vitamini emilimini etkileyerek eksikliğine neden olur. Kullanılan bazı ilaçlar da D vitaminin parçalanmasına engel olur. Eğer kullanılan ilaçlar D vitamini eksikliğine neden oluyorsa alternatif yöntemler aranmalıdır. Bu ilaçlar;
D vitamini eksikliği ve D vitaminine bağlı saç dökülmelerini azaltmak için eksik vitaminin mutlaka yerine konması gerekir. D vitamini eksikliği tedavisinde öncelik doğal yollarla D vitamini almak olmalıdır. İdeal güneşlenme zamanı UVB ışınlarının en fazla olduğu yani güneş ışınlarının bulunduğunuz yere en dik geldiği öğle vakitleridir. Öğle saatinde 20 dakika güneş kremsiz güneşlenmek yeterlidir. Güneşlenme sonrası sıcak su ile yıkanmamak ve keselenmemek de D vitamini sentezi için önemli bir detay. Bulunduğunuz yere güneşin en dik geldiği zamanı hesaplama için güneşlenme saatlerini kullanabilirsiniz.
Yeterli D vitamini alabilmek için güneş dışında bazı besinlerden de faydalanılabilir. Bu besinler;
Doğal yollarla D vitamini eksikliği giderilemiyorsa uzman bir doktor kontrolünde D vitamini takviyesi kullanılabilir. D Vitamini düzeyinin en az 40 ng/mL olması hedeflenmelidir. Eksik D vitamini (yani D vitamini<20ng/mL) için önce yükleme dozu verilir, daha sonra idameye geçilir. Yükleme için 50000IU’lik D vitamini damla şişesinin tüm içeriğinin bir haftada (ister bir seferde ister bölünmüş olarak) alınması, 8 hafta böyle sürdürüp sonrasında günlük 1500-2000 IU olan (15-20 damla) idame tedavisine geçilmesi önerilir.
D vitamini düzeyinin 150ng/mL’nin üzerinde çıkması D vitamini zehirlenmesi olarak tanımlanır. Bu durumda vücutta kalsiyumun aşırı miktarda yükselmesi ve buna bağlı olarak kalp atımının çok yavaşlaması veya böbrek yetmezliği gibi durumlar ortaya çıkabilir. Dolayısıyla D vitamini hastaya uygun şekilde verilmeli, sık ve yüksek dozda uygulamalardan kaçınılmalı.
D vitaminine bağlı saç dökülmesi yaşayan kişiler öncelikle vitamin değerlerini yerine koyup ardından saç foliküllerini besleyen PRP, mezoterapi gibi tedavi yöntemlerinden faydalanabilirler.
